Powierzchnia ekspozycji Ośrodka Muzealnego w Ustrzykach Górnych wynosi ok. 30 m2.
Składają się na nią dwie izby.
Powierzchnia ekspozycji Ośrodka Muzealnego w Ustrzykach Górnych wynosi ok. 30 m2.
Składają się na nią dwie izby.
IZBA I
Ekspozycja w tej izbie jest wielowątkowa. Głównym jej celem jest zobrazowanie rozwoju turystyki w Bieszczadach po II wojnie światowej, w obecnych granicach Polski. Przedstawiono wydawnictwa związane z regionem (w tym pierwsze powojenne przewodniki po Bieszczadach Orłowicza i Krygowskiego), mapy turystyczne (w tym pierwszą dopuszczaną do obrotu mapę grzbietową Bieszczadów wydaną przez KTG ZG PTTK), wydawnictwa zwarte, foldery itp. Umieszczono tu również pamiątki z rajdów bieszczadzkich z 1954 i 1955 roku, wielu innych rajdów i akcji harcerskich .
Przedstawiono także rozwój bazy turystycznej począwszy od pierwszego schroniska PTTK w Ustrzykach Górnych (fotografia, tablica informacyjna, poczet kierowników i dzierżawców, księga pamiątkowa z wpisem o likwidacji schroniska). Pokazano również historię budowy pierwszej w Bieszczadach „bacówki” w Jaworzcu.
Z działalnością powyższą jest nieodłącznie związana postać Edwarda Moskały. Jego podobizna wraz z reprodukcjami tablic pamiątkowych oraz „mottem” wskazującym na sens powstawania Ośrodków Kultury i Historii Turystki Górskiej (przytoczonym w części poświęconej historii „Zielonego domku”) znajduje się po prawej stronie od wejścia. Zebrano tu również szereg wydawnictw autorstwa Edwarda Moskały w tym słynne panoramy. Ciekawostką jest wisząca na kotarze okiennej ozalidowa mapa Bieszczadów na której ręką Edwarda Moskały naniesiono trasy Jego wędrówek po Bieszczadach w latach powojennych związanych ze znakowaniem z Władysławem Krygowskim Głównego Szlaku Beskidzkiego.
Oddzielnymi tematami są zdjęcia zachowanych pamiątek sakralnych Łemków i Bojków oraz pamiątek po zamieszkujących licznie te tereny do II wojny światowej Żydów. Warto tu zwrócić uwagę na fotografie spalonej w 2006 roku cerkwi z 1802 roku w Komańczy, odbudowanej z ruin cerkwi w Łopience oraz reprodukcji cudownego obrazu Matki Boskiej Łopieńskiej.
Jedną z gablot poświęcono prezentacji wydarzeń związanych z burzliwymi przejściami wojennymi wraz z opisem „operacji gorlickiej” z1915 roku)
W sali tej znajduje się niewielka ekspozycja przyrodnicza oraz wzbudzające zainteresowanie odciski łap niedźwiedzia bieszczadzkiego.
W 2007 roku Ośrodek wzbogacił się o narzędzia gospodarskie pochodzące z podbieszczadzkich wsi.
W I izbie umieszczono też recepcję Ośrodka, w której można nabyć wydawnictwa COTG PTTK poświęcone turystyce górskiej w Karpatach Wschodnich, Książeczki, Regulaminy oraz odznaki Górskiej Oznaki Turystycznej. Okresowo w miesiącach letnich znajduje się tutaj Terenowy Referat Weryfikacyjny GOT. Dyżuruje tu również przewodnik po Ośrodku udzielający informacji o jego zbiorach a także o szlakach i zagospodarowaniu Bieszczadów.
IZBA II - tzw. Izba Wschodnia
Jest ona najważniejszym elementem Ośrodka. Poświęcona jest historii turystyki w Karpatach Wschodnich do chwili wybuchu II wojny światowej. Jej zadaniem jest przedstawienie osiągnięć polskich organizacji turystycznych na Kresach Wschodnich w zagospodarowaniu obszarów górskich, ukazanie różnorodności działania i zainteresowania ich członków, a także wspaniałej przyrody Karpat.
Ścianę po prawej stronie od wejścia zajmuje mapa z czasów austriackich obejmująca Galicję Wschodnią oraz teren Zakarpacia. Poniżej umieszczono fotografię istniejącego do dzisiaj przedwojennego słupka granicznego Polsko – Czechosłowackiego na grani Czarnohory, w okolicy szczytu Pop Iwan.
Na sąsiedniej ścianie umieszczono mapę przedstawiającą zagospodarowanie turystyczne Karpat Wschodnich wg stanu na 1939 rok. W gablotach poniżej umieszczono kopie korespondencji pomiędzy Oddziałami Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego we Lwowie, Stanisławowie, Kołomyi i Sanoku z Zarządem Głównym Towarzystwa w Krakowie. Znajduje się tu też ciekawa korespondencja pomiędzy inwestorem (PTT O/Stanisławów) a wykonawcą schroniska na Zaroślaku wraz z fragmentem dokumentacji projektowej.
Kolejnym fragmentem ekspozycji jest dział związany z huculszczyzną. Do najciekawszych pamiątek należą: oryginalny przedwojenny kilim, zapaski, koszula i serdak dziewczęcy z Dżembroni, a także potężna chochla z szałasu pasterskiego. Najbardziej wartościowym eksponatem jest inkrustowana ciupaga podarowana Prezesowi Towarzystwa Przyjaciół Huculszczyzny, Ministrowi Spraw Wojskowych gen. Tadeuszowi Kasprzyckiemu przez Hucułów z Żabiego (ob. Werchowyna).
W gablocie pod sąsiednią ścianą inne wyroby twórców huculskich: naszyjnik kobiecy z wypalanej gliny bogato zdobiony, krzyż drewniany, maselnica, kufel jak również piękna huculska pisanka. Te wspaniałe eksponaty to dary turystów rodem z Kresów m.in. Janiny Sokołowskiej, Krystyny Affanasowicz i Mariana Chudego a także innych miłośników Karpat Wschodnich jak np. Jerzego i Agaty Kapłonów oraz innych turystów.
Ekspozycję huculską uzupełniają fotografie przedstawiające dawną wieś huculską i jej mieszkańców oraz foldery reklamujące piękno Huculszczyzny i zachęcających do jej odwiedzania.
Lewa strony Izby Wschodniej rozpoczyna się od szeregu plansz fotograficzno – tekstowych obrazujących grupy górskie Karpat Wschodnich od Bieszczadów aż po Góry Czywczyńskie i Pasmo Połonin Hryniawskich. Wśród autorów fotografii wymienić należy Zygmunta Klemensiewicza, Adama Lenkiewicza, Włodzimierza i Romana Puchalskich, Tadeusza Dohnalika, Stanisława Bilikiewicza i Stanisława Jaroszyńskiego. Fotografie pokazują piękno przyrody, sposoby uprawiana turystyki letniej i zimowej, obiekty turystyczne, obiekty sakralne występujące na tym terenie oraz przykłady budownictwa ludowego. Znajdują się tu także podstawowe informacje dotyczące Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego oraz Akademickiego Klubu Turystycznego i Karpackiego Towarzystwa Narciarzy z siedzibą we Lwowie. Ciekawymi są mało znane materiały o działalności kurierów działających w tych górach w czasie ostatniej wojny.
W gablotach zaprezentowano rożne foldery, mapy i przewodniki z monumentalną pracą Henryka Gąsiorowskiego „Przewodnik po Beskidach Wschodnich” na czele.
W lewym narożniku umieszczono fotografie ciekawych obiektów inżynierskich a mianowicie słynnego wiaduktu kolejowego nad Prutem w Worochcie z końca XIX wieku i ruin obserwatorium na górze Pop Iwan (w scenerii letniej i zimowej – dar Juliana Godyńskiego).
W górnej części ekspozycji znajdują się przedwojenne mapy w skali 1 : 100 000 Wojskowego Instytutu Geograficznego z naniesioną treścią turystyczną i ułatwiającą wędrówkę numeracją słupków granicznych. Umieszczono tam również fotografie nieistniejących dzisiaj schronisk górskich w Karpatach Wschodnich.
Na przykładzie Beniowej zaprezentowano ekspozycję związaną z przedstawianiem stanu zagospodarowania Bieszczadów w obecnych granicach, lecz obrazującą stan przed II wojną światową